بکاپ گیری سرور چیست؟

بک‌آپ گیری سرور به معنای ایجاد یک نسخه پشتیبان از داده‌ها، فایل‌ها، برنامه‌ها و یا پایگاه‌های داده در یک سرور تخصصی است. این عمل به منظور حفاظت از اطلاعات مهم در مواقع احتمالی از دست رفتن یا خرابی داده‌ها صورت می‌گیرد. بک‌آپ گیری سرور می‌تواند به صورت خودکار یا دستی انجام شود و یکی از اصول اساسی حفاظت اطلاعاتی در محیط‌های شبکه‌های کامپیوتری است.

ابزارهای بک‌آپ گیری 
برای بکاپ گیری سرور، ابزارهای متنوعی وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای انجام این کار استفاده کرد. برخی از این ابزارها عبارتند از:

1. Veeam Backup & Replication:  یکی از ابزارهای محبوب برای بکاپ گیری سرور است که قابلیت‌های متنوعی از جمله بکاپ گیری محیط مجازی و فیزیکی را ارائه می‌دهد.

2. Acronis Backup: این ابزار امکان بکاپ گیری چند لایه و بازیابی سریع را فراهم می‌کند و برای محیط‌های فیزیکی و مجازی مناسب است.

3. Veritas NetBackup:  یکی دیگر از ابزارهای قدرتمند بکاپ گیری سرور که امکان مدیریت یکپارچه بکاپ‌های فیزیکی و مجازی را فراهم می‌کند.

4. Backup Exec: این ابزار از سمت شرکت Symantec عرضه شده و قابلیت بکاپ گیری و بازیابی داده‌ها را برای محیط‌های مختلف ارائه می‌دهد.

5. Windows Server Backup:  ابزاری است که توسط مایکروسافت ارائه شده و برای بکاپ گیری سرورهای اجرا کننده سیستم عامل ویندوز مناسب است.

موارد بالا چند نمونه از ابزارهای موجود برای بکاپ گیری سرور هستند و بسته به نیازهای خاص هر سازمان، ممکن است از ابزارهای دیگری نیز استفاده شود.

روش‌های بک‌آپ گیری سرور
روش‌های متنوعی برای بکاپ ‌گیری اطلاعات سرور وجود دارند و انتخاب بهترین روش بستگی به نیازها و شرایط مختلف سازمان یا فرد دارد. در زیر، برخی از انواع روش‌های بکاپ گیری اطلاعات سرور آورده شده‌اند:

1. بکاپ گیری کامل (Full Backup):
   - در این روش، تمام داده‌ها و اطلاعات موجود بر روی سرور یا سیستم به صورت یکجا و کامل برداشته می‌شود. این نوع بکاپ زمان‌بر و منابع سیستم را مصرف می‌کند، اما بازیابی سریعی فراهم می‌کند.

2. بکاپ گیری تراز (Incremental Backup):
   - در این روش، تنها تغییرات اعمال شده به داده‌ها از زمان آخرین بکاپ گیری ذخیره می‌شود. این باعث صرفه ‌جویی در فضای ذخیره‌سازی و زمان برای انتقال داده می‌شود. بازیابی نیاز به تمام بکاپ‌های پیشین و بکاپ تراز آخرین است.

3. بکاپ گیری تفاوتی (Differential Backup):
   - مشابه بکاپ گیری تراز، اما در اینجا تفاوت بین داده‌های فعلی و آخرین بکاپ کامل ذخیره می‌شود. در صورت نیاز به بازیابی، تنها بکاپ کامل و آخرین بکاپ تفاوتی مورد نیاز است.

4. بکاپ گیری ترکیبی (Combination Backup):
   - این روش ترکیبی از بکاپ گیری کامل و تراز است. بخشی از تغییرات (تراز) و همچنین بکاپ کامل ذخیره می‌شود. این روش توازنی بین سرعت بازیابی و صرفه‌جویی در فضای ذخیره‌ سازی ایجاد می‌کند.

5. بکاپ گیری نیمه تراز (Incremental-forever Backup):
   - این روش یک ترکیب از بکاپ گیری تراز و بکاپ گیری نیمه تراز است. بعد از یک بکاپ گیری کامل اولیه، تمام ترازهای آتی به صورت نیمه تراز ذخیره می‌شود. این روش صرفه‌جویی در فضای ذخیره و بازیابی سریع را فراهم می‌کند.

6. بکاپ گیری ابری (Cloud Backup):
   - این روش اطلاعات را در ابر (سرورهای مجازی در اینترنت) ذخیره می‌کند. این بکاپ گیری از دسترسی آسان، امنیت، و امکان همگام‌ سازی با امکانات ابر بهره‌مند است.

7. بکاپ گیری تصویر سیستم (System Image Backup):
   - این نوع بکاپ گیری شامل تصویر کامل از سیستم عامل و تنظیمات سرور است. در صورت نیاز به بازیابی، تمام اطلاعات سیستم به حالت اولیه بازگردانده می‌شود.

انتخاب نوع بکاپ گیری به عواملی مانند حجم داده، زمان مجاز برای بکاپ گیری، نیاز به بازیابی سریع، و استفاده از منابع سیستمی بستگی دارد. معمولاً استفاده از ترکیب متداول از این روش‌ها، بهترین حفاظت و بهره‌وری را فراهم می‌کند.

اشتباهات رایج در بکاپ گیری سرور
اشتباهات رایج در بکاپ گیری سرور شامل موارد زیر می‌شود:

1. عدم بررسی صحت بکاپ‌ها: برخی از ادمین‌ها ممکن است بکاپ‌ها را بگیرند اما صحت و قابلیت بازیابی آن‌ها را بررسی نکنند که می‌تواند منجر به مشکلاتی در مواقع اضطراری شود.

2. عدم بکاپ ‌گیری منظم: برنامه‌ریزی نکردن بکاپ‌ گیری منظم می‌تواند باعث از دست رفتن اطلاعات مهم در صورت وقوع حادثه شود.

3. عدم ذخیره بکاپ‌ها در مکان مناسب: بکاپ‌ها باید در مکانی امن و مجزا از سرور اصلی ذخیره شوند تا در صورت خرابی سرور اصلی، قابل بازیابی باشند.

4. عدم استفاده از روش‌های رمزنگاری: بکاپ‌ها باید با استفاده از روش‌های رمزنگاری مناسب حفظ شوند تا از دسترسی غیرمجاز جلوگیری شود.

5. عدم آزمایش بازیابی: انجام آزمایش‌های بازیابی دوره‌ای می‌تواند اطمینان حاصل کند که بکاپ‌ها قابل بازیابی هستند.

این اشتباهات می‌تواند منجر به از دست رفتن اطلاعات مهم و سودمند شرکت گردد.

تفاوت Raid و backup چیست؟
RAID (Redundant Array of Independent Disks) و بکاپ (Backup) دو روش مختلف برای حفاظت از داده‌ها هستند و هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خود را دارند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین RAID و بکاپ را بررسی خواهیم کرد:

1. هدف اصلی:
   - RAID: هدف اصلی RAID افزایش عملکرد و اطمینان از پایداری سیستم است. با توزیع داده‌ها بین چندین درایو، افزایش سرعت عملیات و اطمینان از عملکرد سیستم را فراهم می‌کند.
   - بکاپ: هدف اصلی بکاپ حفاظت از داده‌ها در مواجهه با از دست رفتن، خرابی، حذف یا حملات است. بکاپ گیری داده‌ها به منظور بازگرداندن آنها به حالت قبل از وقوع مشکلات مربوط به اطمینان از حفاظت داده‌ها است.

2. شکل‌دهی داده‌ها:
   - RAID: در RAID، داده‌ها بین درایوها به شکل موازی (RAID 0) یا به صورت تکراری (RAID 1 و سایر حالت‌ها) توزیع می‌شوند. این باعث افزایش عملکرد یا ایجاد توان برای بازیابی اطلاعات در صورت خرابی یکی از درایوها می‌شود.
   - بکاپ: در بکاپ گیری، یک نسخه پشتیبان از داده‌ها ایجاد می‌شود که به صورت کامل یا تفاوتی با داده‌های اصلی قابل بازیابی است.

3. مقدار حفاظت:
   - RAID: در برخی از حالت‌های RAID (مانند RAID 1)، اگر یک درایو دچار مشکل شود، داده‌ها همچنان از طریق درایو دیگر باقی خواهند ماند. اما برخی از حالت‌های RAID (مانند RAID 0) حفاظتی در مقابل از دست رفتن داده‌ها فراهم نمی‌کنند.
   - بکاپ: بکاپ گیری به معنای ایجاد یک نسخه جداگانه و قابل جابه‌جایی از داده‌ها است که در مواقع اضطراری مانند خرابی سخت‌افزاری، حذف اشتباه یا حملات سایبری، اطلاعات بازیابی می‌شود.

4. سرعت عمل:
   - RAID: از آنجا که RAID بیشتر برای افزایش سرعت عملکرد و افزایش ظرافت در سطح سیستم طراحی شده است، عملکرد سرور در حالت‌های RAID افزایش می‌یابد.
   - بکاپ: بکاپ گیری، به خاطر نیاز به ایجاد نسخه جدید از داده‌ها و انتقال آن به یک مکان جداگانه، ممکن است زمان‌برتر باشد و سرعت بازگرداندن داده‌ها کمتر از RAID باشد.

5. هزینه:
   - RAID: پیاده‌ سازی و نگهداری RAID، به خصوص در حالت‌های متقابل (مانند RAID 1)، هزینه معمولاً کمتری نسبت به بکاپ گیری دارد.
   - بکاپ: بکاپ گیری نیازمند ذخیره‌سازی جداگانه و مکانی که از خطرات مشابه سرور اصلی در امان باشد، است. این ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد.

در کل، RAID و بکاپ گیری دو رویکرد متفاوت هستند و بر اساس نیازها و اولویت‌های سازمان یا فرد، از هرکدام استفاده می‌شود یا حتی ممکن است ترکیبی از هر دو راهکار در یک سیستم مورد استفاده قرار گیرد.